γιατροσόφια Μακεδονίας

Γιατροσόφια για πόνους και προβλήματα
σε διάφορα μέρη του σώματος

από τη Μακεδονία


Τα γιατροσόφια συλλέχθηκαν από τη συνεργάτιδά μας Αναστασία Β. με συνεντεύξεις από παππούδες και γιαγιάδες παιδιών από τη βόρεια Πιερία. Συγκεκριμένα από τα χωριά Καταχάς, Λιβάδι, Μεγάλη Γέφυρα, Παληάμπελα κι από το Αιγίνιο.
Είναι απλά και εφαρμόσιμα πολλά από αυτά ακόμη και στις μέρες μας. Η ανταπόκριση ήταν άμεση καθώς και η προθυμία για μία…επίδειξη. Τα περισσότερα υλικά είναι απλά, παρμένα από τη φύση.
Επίσης, κάποια γιατροσόφια συλλέχθηκαν ή είναι κοινά με την περιοχή της Δημητσάνας.
Έτσι, η σοδειά της προσπάθειας έφερε τα παρακάτω αποτελέσματα.


ΣΤΡΑΜΠΟΥΛΗΓΜΑΤΑ – ΠΡΙΞΙΜΑΤΑ – ΜΕΛΑΝΙΑΣΜΑΤΑ

ΣΤΡΑΜΠΟΥΛΗΓΜΑ ΠΟΔΙΟΥ: έδεναν το πόδι, στο σημείο που πληγώθηκε, με κρεμμύδι και λίγο λάδι.
Επίσης έπαιρναν πρόβειο μαλλί το έβρεχαν με ζεστό νερό και τύλιγαν το πονεμένο μέρος.

ΠΡΗΞΙΜΟ – ΣΤΡΑΜΠΟΥΛΗΓΜΑ: μασούσαν ζυμωτό ψωμί και το έβαζαν σαν κατάπλασμα στο πάσχων σημείο.

ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ: ζεστό νερό και λαδάκι εντριβή.

ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ: εντριβή την άρθρωση που πάσχει μέσα σε λεκάνη με ζεστό νερό και σαπουνάδα.

ΜΕΛΑΝΙΑΣΜΑ ΑΠΟ ΧΤΥΠΗΜΑ: σε αυτήν την περίπτωση άλειφαν βούτυρο.


ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΠΟΝΟΙ

ΚΟΙΛΟΠΟΝΟ: ένα μάλλινο πανί ποτισμένο με οινόπνευμα ή τσίπουρο το έβαζαν φωτιά, το έσβηναν και το σιδέρωναν. Κατόπιν το έβαζαν στην κοιλιά..
Κάτι παρόμοιο ήταν μαντήλι εμποτισμένο με ζεστό ούζο πάνω στον ομφαλό ή εντριβή με ζεστό νερό με ούζο

Επίσης έβαζαν στην κοιλιά καυτό κρεμμύδι.

Στον κοιλόπονο έπιναν χαμομήλι ή φασκόμηλο ή βράζανε τσίπουρο με νερό και ζάχαρη και το πίνανε

ΠΟΝΟΔΟΝΤΟΣ: ούζο ή γαρύφαλλο στο δόντι που πονάει. Κάτι διαφορετικό ήταν αλάτι και ελιά στο δόντι που πονούσε.

ΣΤΟΜΑΧΟΠΟΝΟΣ: έπιναν λικέρ από κράνα.


ΠΟΝΟΣ ΑΥΤΙΟΥ: στάζανε μέσα ζωμό από ψημένο πράσο.

ΠΟΝΟΣ ΛΑΙΜΟΥ: τσάι με κονιάκ και λίγο μαυροπίπερο.

ΚΟΛΙΚΟ: βράζανε τριβόλια, αγριάδα( μαζί με τη ρίζα) και τη φούντα του καλαμποκιού. Αυτό το αφέψημα το πίνανε.

ΟΤΑΝ ΠΟΝΑΝΕ ΟΙ ΑΜΥΓΔΑΛΕΣ: έβγαζαν τα σπόρια από το ρόδι και τα έβραζαν για αρκετή ώρα μέσα σε λίγο νερό. Κατόπιν, στράγγιζαν τα κουκούτσια από το νερό. Αυτόν το χυμό τον φύλαγαν σε ένα βάζο και κάθε φορά που πονούσε ο λαιμός έκαναν γαργάρες. Τα αποτελέσματα ήταν άμεσα.

ΕΝΤΡΙΒΕΣ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΠΟΥ ΠΟΝΑΝΕ με χλιαρό ούζο

ΠΟΝΟΙ ΑΠΟ ΡΕΥΜΑΤΙΣΜΟΥΣ: ζεσταίνουμε σε στεγνό τηγάνι φρέσκια κοπανισμένη ρίγανη και την βάζουμε στο μέρος που πονάει.


ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ – ΠΛΗΓΕΣ

ΜΙΚΡΟΤΡΑΥΜΑΤΑ – ΚΟΙΛΟΠΟΝΟΙ: λάδι από σπαθόχορτο.. Μάζευαν το σπαθόχορτο στα μέσα Ιουλίου. Έκοβαν τα άνθη και τα έβαζαν μέσα σε ένα βάζο με ελαιόλαδο. Το άφηναν στον ήλιο για περίπου ένα μήνα.. Μετά το χρησιμοποιούσαν για πληγές αφού πρώτα τις καθάριζαν με χλιαρό νερό.

ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ (παντός είδους χωρίς σκίσιμο): ψίχα ψωμιού εμποτισμένη με ούζο.

ΧΤΥΠΗΜΑ: τοποθετούσαν πάνω κατάπλασμα που έφτιαχναν με κρεμμύδι, λάδι και πιπέρι.

ΓΙΑ ΠΛΗΓΕΣ: σπαθόχορτο, λάδι, οινόπνευμα όλα μαζί σε ένα μπουκάλι και με λίγο βαμβάκι βάζουμε στην πληγή. Η πληγή θεραπεύεται πολύ γρήγορα. Αυτό το φάρμακο λένε πως το είχε στην εκστρατεία ο Μέγας Αλέξανδρος. Είναι το γνωστό Βάλσαμο. (γνωστό και στη Δημητσάνα)

ΚΑΡΟΎΜΠΑΛΟ: αμέσως βάζουμε επάνω ένα νόμισμα και ξεπρίζεται.


ΓΙΑ ΠΛΗΓΕΣ

Χρησιμοποιούσαν το ΚΑΝΤΟΥΡΙ. Αφού ωρίμαζε και έσκαγε, το έκαναν κομματάκια, το έβαζαν σε ένα μπουκάλι με ελαιόλαδο (όπως το βάλσαμο που κάνει και την ίδια δουλειά) και το έβαζαν στον ήλιο. Από αυτό κάθε φορά που είχαν κάποια πληγή εξωτερική το χρησιμοποιούσαν ως επάλειψη ή εσωτερική το χρησιμοποιούσαν για πόση. (Παράδοση Μακεδονίας)

Για το κόψιμο χρησιμοποιείται με βράσιμο και το ΨΑΘΟΛΟΥΡΙ. (Παράδοση Δημητσάνας)

Επίσης το σταφυλάκι που πρέπει να χτυπηθεί να γίνει σκόνη και μετά να ανακατευτεί με ξίδι. (Παράδοση Δημητσάνας)


ΚΑΨΙΜΑΤΑ – ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

ΚΑΨΙΜΟ: για το κάψιμο κάνανε ασβεστοαλοιφή. Έπαιρναν καθαρό ασβεστόνερο σε ένα φλιτζάνι, έβαζαν μέσα ελαιόλαδο και το χτυπούσαν με ένα πιρουνάκι για αρκετή ώρα. Εκείνο έπηζε και γινόταν κανονική αλοιφή. Αυτό ήταν το φάρμακο για τα καψίματα.

ΚΑΨΙΜΟ: χυμό ντομάτας ή χοιρινό λίπος ή επίθεμα από λεπτές φέτες ωμής πατάτας.

ΠΛΗΓΗ Η ΚΑΨΙΜΟ Η ΤΡΑΥΜΑ: έβαζαν καπνό πάνω στην πληγή.

ΚΑΨΙΜΟ: βάζανε αλάτι και πολύ ώρα κάτω από το κρύο νερό.

ΚΑΨΙΜΟ: αλάτι και σάλτσα.

ΚΑΨΙΜΟ ΑΠΟ ΗΛΙΟ: αλείβονταν με γιαούρτι.

ΚΑΨΙΜΟ: βάζουμε επάνω πατάτα σε φέτες.

ΚΑΨΙΜΟ: Τοποθετούμε επάνω στην καμένη επιφάνεια κρόκο ΑΥΓΟΥ. Αυτός πρέπει να μείνει κάποιες ώρες μέχρι να πάρει όλη την κάψα. Φροντίζουμε να έχει σε όλη την καμένη επιφάνεια πιάσει γερή κρούστα αυγού. (Παράδοση Μακεδονίας)

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ: έβαζαν επάνω αλεύρι. Δεν άφηνε να δημιουργηθεί σημάδι..


ΔΙΑΦΟΡΑ

ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΜΑΤΙΩΝ: κομπρέσες με χαμομήλι

ΑΣΘΜΑ: πρόβειο μαλλί το πότιζαν με ούζο και κόκκινο πιπέρι και το έβαζαν στο στήθος.

ΑΦΘΕΣ: ζουμί από καρότο. Βράζουμε σε ένα μπρίκι 2 καρότα για 5-10 λεπτά και κάνουμε πλύσεις τις άφθες.

ΔΙΑΡΡΟΙΑ: έβραζαν φλούδα από ρόδι.

ΔΙΑΡΡΟΙΑ: πίνουμε πικρό ελληνικό καφέ με μία κουταλιά χυμό λεμόνι ανακατεμένα.

ΛΟΞΥΓΚΑΣ: τρώμε μία κουταλιά ζάχαρη.

ΟΥΛΑ ΠΟΥ ΜΑΤΩΝΟΥΝ: πλύσεις 3 φορές την ημέρα με αφέψημα εχινάκειας, χαμομηλιού ή λεβάντα. Επίσης πλύσεις με λεμόνι.

ΠΙΕΣΗ: έβραζαν δυόσμο και μαϊντανό και έπιναν το ζουμί.

ΠΙΕΣΗ :χαμομήλι

ΠΙΤΥΡΙΔΑ: χτυπάμε 2 κρόκους αυγών με ένα φλιτζανάκι χλιαρό νερό. Απλώνουμε στο κεφάλι κάνοντας μασάζ. Αφήνουμε περίπου 15 λεπτά. Ξεπλένουμε με νερό με ξύδι.

ΠΥΡΕΤΟΣ: κομπρέσες με ξύδι.

ΠΥΡΕΤΟΣ: βάζανε ζεστά πίτουρα κάτω από το σεντόνι που κοιμόταν ο άρρωστος ώστε να ιδρώσει και να του πέσει ο πυρετός.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΟ ΣΥΚΩΤΙ: μία σταγόνα ρετσίνι την ημέρα.

ΣΑΚΧΑΡΟ: έβραζαν ένα λουλούδι που το έλεγαν μπαρμπαρόριζα και το έπιναν κάθε πρωί.

ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΜΕΛΙΣΣΑΣ: βάζανε πάνω μία σκελίδα σκόρδο στουμπισμένη.

ΧΟΛΗΣΤΕΡΊΝΗ: βράζανε αγριάδα και πίνανε το ζωμό.